In this section we'll try to give you a fairly comprehensive overview of the Gaelic prepositions - including some of the more obscure issues and a fresh view on some old friends.
But before we start, a quick anecdote about rules in language.
Linguists will tell you that some languages are PRO-drop languages and some are not. PRO stands for 'pronoun' and PRO-drop means that in some languages you're permitted to drop the pronoun in a sentence. Generally, this is allowed because the verb alone already marks the grammatical person (i.e. you, me, he, they etc.). Spanish is a PRO-drop language in which you can either say yo tengo una cebra or tengo una cebra and both mean "I have a zebra." On the other hand, linguists will tell you that English is not a PRO-drop language, never ever, ever. Or is it? This morning, I asked my partner a question: "have you ever used the word "prune" as an insult?" The answer came straight back: "might have done". Can YOU see a pronoun anywhere? I can't. Anyway, this isn't a blog, but I thought I'd remind us all that languages are unruly things. While there are rules that you can learn and follow, they rarely apply in 100% of cases. Still, 99% isn't bad either, is it?
For the most part, they're arranged in groups according to their first element, for example, for mu choinneimh, look under mu.
How to remember them? Wellll... I get asked that a lot. I've tried but it may not be everyone's cup of sùgh an eòrna - but just in case.
À
à |
[a]
|
às an |
[as əN(ʲ)]
|
|
asam |
[asəm]
|
asad |
[asəd]
|
às |
[as]
|
aiste |
[aʃdʲə]
|
asainn |
[asɪNʲ]
|
asaibh |
[asɪv]
|
asta |
[asdə]
|
Aig
aig |
[ɛgʲ]
|
aig an |
[ɛgʲ əN(ʲ)]
|
|
agam |
[agəm]
|
agad |
[agəd]
|
aige |
[ɛgʲə]
|
aice |
[ɛçgʲə]
|
againn |
[agɪNʲ]
|
agaibh |
[agɪv]
|
aca |
[axgə]
|
Aig + possessive pronoun
'gam |
[gam]
|
'gad |
[gəd]
|
'ga |
[ga]
|
'ga (h-) |
[ga (h)]
|
'gar (n-) |
[gar (n)]
|
'gur (n-) |
[gar (n)]
|
'gan |
[gan]
|
Air
air |
[ɛrʲ]
|
air an |
[ɛrʲ əN(ʲ)]
|
|
orm |
[ɔrɔm]
|
ort |
[ɔRʃd]
|
air |
[ɛrʲ]
|
oirre |
[ɔRə]
|
oirnn |
[ɔːRNʲ]
|
oirbh |
[ɔrʲɪv]
|
orra |
[ɔRə]
|
Ann an
More about ann an
ann an |
[ãũN əN(ʲ)]
|
anns an |
[ãũNs əN(ʲ)]
|
|
annam |
[ũNəm]
|
annad |
[ũNəd]
|
ann |
[ãũN]
|
innte |
[ĩːNʲdʲə]
|
annainn |
[aNɪNʲ]
|
annaibh |
[aNɪv]
|
annta |
[ãũNdə]
|
Ann an + possessive pronoun
'nam |
[nam]
|
'nad |
[nad]
|
'na |
[na]
|
'na (h-) |
[na (h)]
|
'nar (n-) |
[nar (n)]
|
'nur (n-) |
[nar (n)]
|
'nan |
[nan]
|
De
More about de
de |
[də]
|
dhen (an) |
[ʝɛnəN(ʲ)]
|
dhìom |
[ʝĩə̃m]
|
dhìot |
[ʝied]
|
dheth |
[ʝe]
|
dhith |
[ʝi]
|
dhinn |
[ʝĩNʲ]
|
dhibh |
[ʝiv]
|
dhiubh |
[ʝu]
|
Do
do |
[də]
|
dhan (an) |
[ɣan], [ɣanəN(ʲ)]
|
|
dhomh |
[ɣɔ̃]
|
dhut |
[ɣuhd]
|
dha |
[ɣa]
|
dhi |
[ʝi]
|
dhuinn |
[ɣɯ̃ĩNʲ]
|
dhuibh |
[ɣɯiv]
|
dhaibh |
[ɣaiv]
|
Eadar
eadar |
[edər]
|
eadar an |
[edər əN(ʲ)]
|
|
eadarainn |
[edərɪNʲ]
|
eadaraibh |
[edərɪv]
|
eatarra |
[ehdəRə]
|
Fo
fo |
[fɔ]
|
fon |
[fɔnəN(ʲ)]
|
|
fodham |
[fo.əm]
|
fodhad |
[fo.əd]
|
fodha |
[fo.ə]
|
foidhpe |
[foihbə]
|
fodhainn |
[fo.ɪNʲ]
|
fodhaibh |
[fo.ɪv]
|
fodhpa |
[fohbə]
|
Gu
gu |
[gu]
|
gun chun an |
[gunəN(ʲ)] [xunəN(ʲ)]
|
|
thugam |
[hugəm]
|
thugad |
[hugəd]
|
thuige |
[hɯgʲə]
|
thuice |
[hɯçgʲə]
|
thugainn |
[hugɪNʲ]
|
thugaibh |
[hugɪv]
|
thuca |
[huxgə]
|
Le
le |
[le]
|
leis an |
[leʃ əN(ʲ)]
|
|
leam |
[ləm]
|
leat |
[lahd]
|
leis |
[leʃ]
|
leatha |
[le.ə]
|
leinn |
[lẽĩNʲ]
|
leibh |
[leiv]
|
leotha |
[lo.ə]
|
Mu
mu |
[mə]
|
mun |
[munəN(ʲ)]
|
|
umam |
[ũməm]
|
umad |
[ũməd]
|
uime |
[ɯ̃imə]
|
uimpe |
[ɯ̃imbə]
|
umainn |
[ũmɪNʲ]
|
umaibh |
[ũmɪv]
|
umpa |
[ũːmbə]
|
O
o |
[ɔ]
|
on |
[ɔnəN(ʲ)]
|
|
uam |
[uəm]
|
uat |
[uəhd]
|
uaidhe |
[uajə]
|
uaipe |
[uəihbə]
|
uainn |
[ũə̃ĩNʲ]
|
uaibh |
[uəiv]
|
uapa |
[uəhbə]
|
Ri
ri |
[rʲi]
|
ris an |
[rʲiʃ əN(ʲ)]
|
|
rium |
[rʲum]
|
riut |
[rʲuʰd]
|
ris |
[rʲiʃ]
|
rithe |
[rʲi.ə]
|
r(u)inn |
[rɯ̃ĩNʲ]
|
r(u)ibh |
[rɯiv]
|
riutha |
[ru.ə]
|
Tro
tro |
[trɔ]
|
tron an |
[trɔnəN(ʲ)]
|
|
tromham |
[trɔ.əm]
|
tromhad |
[trɔ.əd]
|
troimhe |
[trɔjə]
|
troimhpe |
[trɔihbə]
|
tromhainn |
[trɔ.ɪNʲ]
|
tromhaibh |
[trɔ.ɪv]
|
tromhpa |
[trɔ̃hbə]
|
Thar
thar |
[har]
|
thar an |
[har əN(ʲ)]
|
|
tharam |
[harəm]
|
tharad |
[harəd]
|
thairis air |
[harʲɪʃ ɛrʲ]
|
thairte |
[haRʃdʲə]
|
tharainn |
[harɪNʲ]
|
tharaibh |
[harɪv]
|
tharta |
[haRʃdə]
|
Personal pronouns
mi |
[mĩː] |
[mi]
|
thu tu |
[uː] [duː] |
[u] [du]
|
e |
[ɛː] |
[ə]
|
i |
[iː] |
[i]
|
sinn |
[ʃiːNʲ] |
[ʃiNʲ]
|
sibh |
[ʃiːv] |
[ʃiv]
|
iad |
[iəd] |
[əd]
|
Personal pronouns with emphatic suffixes
mise |
[mĩʃə]
|
thusa tusa |
[usə] [dusə]
|
esan |
[ɛsən]
|
ise |
[iʃə]
|
sinne |
[ʃiNʲə]
|
sibhse |
[ʃiːvʃə]
|
iadsan |
[iədsən]
|
Possessive pronoun
mo chù |
[mə'xuː]
|
do chù |
[də'xuː]
|
a chù |
[ə'xuː]
|
a cù |
[ə'kuː]
|
ar cù |
[ər'kuː]
|
ur cù |
[ər'kuː]
|
an cù |
[əŋ'kuː]
|
Possessive pronoun with emphatic suffixes
mo chù-sa |
[mə'xuːsə]
|
do chù-sa |
[də'xuːsə ]
|
a chù-san |
[ə'xuːsən]
|
a cù-se |
[ə'kuːʃə]
|
ar cù-ne |
[ər'kuːnə]
|
ur cù-se |
[ər'kuːʃə]
|
an cù-san |
[ən'kuːsən]
|
Possessive pronoun with initial vowel
m' anam |
[manam]
|
d' anam |
[danam]
|
anam |
[anam]
|
a h-anam |
[ə'hanam]
|
ar n-anam |
[ər'nanam]
|
ur n-anam |
[ər'nanam]
|
an anam |
[ə'nanam]
|
Possessive pronoun with initial vowel and emphatic suffixes
m' anam-sa |
[manamsə]
|
d' anam-sa |
[danamsə]
|
anam-san |
[anamsən]
|
a h-anam-se |
[ə'hanamʃə]
|
ar n-anam-ne |
[ər'nanamnə]
|
ur n-anam-se |
[ər'nanamʃə]
|
an anam-san |
[ə'nanamsən]
|